BỆNH BỤI PHỔI SILIC: NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT

Bài viết có sự tham vấn chuyên môn của TTƯT.BSCC. Tiến sĩ y học chuyên ngành bệnh nghề nghiệp Nguyễn Phúc Thái

Mới đây, vụ việc nhiều công nhân mắc và tử vong vì bị bệnh bụi phổi Silic xảy ra tại tỉnh Nghệ An là hồi chuông cảnh báo về nguy cơ bệnh tật trong các cơ sở lao động sản xuất. Bệnh bụi phổi silic do hít phải bụi Silic trong môi trường lao động, gây tổn thương hệ hô hấp và nguy cơ tử vong. Vì thế, những ai làm việc trong môi trường chứa bụi silic cần hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa để tránh mắc phải căn bệnh này.

Bụi Silic là bụi có hàm lượng Silic tự do trên 5%, hàm lượng Silic càng cao thì nguy cơ bị mắc bệnh bụi phổi Silic càng lớn. Các loại bụi có hàm lượng Silic cao như thạch anh, cát, granit, samôt (phụ gia chịu nhiệt), tripoli (vật liệu đánh bóng thuỷ tinh, kim loại…)

Bệnh bụi phổi Silic nghề nghiệp là bệnh xơ hoá phổi tiến triển do hít phải bụi chứa Silic tự do trong quá trình lao động. Tại Việt Nam Bệnh bụi phổi Silic nghề nghiệp là 1/35 bệnh nghề nghiệp được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội.

– Cấp tính: Loại bệnh này phát triển sau từ vài tuần đến vài năm tiếp xúc trực tiếp với bụi silic. Bệnh tiến triển nhanh với tình trạng phổi bị viêm rất nặng và chứa đầy chất lỏng, gây khó thở dữ dội, khiến lượng oxy trong máu thấp.

– Mãn tính: Đây là dạng bệnh bụi phổi silic mạn tính thường gặp nhất, xảy ra sau một thời gian dài (10 – 30 năm) tiếp xúc trực tiếp với bụi silic (silic nồng độ thấp). Bệnh nhân không có dấu hiệu nhận biết của bệnh, mặc dù tình trạng nhiễm trùng có thể được phát hiện thông qua phim chụp X-quang. Biểu hiện đặc trưng nhất của loại bệnh này là bụi silic gây sưng phổi và các hạch bạch huyết ở ngực, khiến người bệnh thở khó khăn hơn. Kết quả chụp X-quang còn cho thấy tổn thương đường kính dưới 10mm ở phổi trên.

– Bệnh tiến triển: Là hậu quả của việc tiếp xúc với bụi silic ở nồng độ cao liên tục trong khoảng 5 – 10 năm. Theo đó, người bệnh bị xơ phổi, đồng thời xuất hiện các triệu chứng khác nhanh hơn so với bệnh ở mức độ mãn tính. Những bệnh nhân này có nhiều nguy cơ phát triển các bệnh phức tạp trong tương lai như bệnh xơ hóa khối lớn tiến triển (

Tình trạng bệnh có thể trở nên trầm trọng nếu người bệnh mắc thêm các bệnh phổi khác như nhiễm nấm, lao, nhiễm khuẩn mycobacteria không lao và ung thư phổi.

*Các ngành nghề dễ phát sinh bệnh bụi phổi Silic:

• Khoan, đập, khai thác quặng đá có chứa Silic tự do
• Công việc luyện kim, đúc có tiếp xúc với bụi cát (Phá dỡ khuôn đúc, làm sạch vật đúc…)
• Đẽo và mài đá có chứa Silic tự do.
• Sản xuất và sử dụng các loại đá mài, bột đánh bóng và các sản phẩm khác có chứa Silic tự do.
• Chế biến chất carborundum, chế tạo thuỷ tinh, đồ sành sứ và các đồ gốm khác, gạch chịu lửa.
• Làm sạch hoặc làm nhẵn bằng tia cát.
• Và các nghề, công việc khác có tiếp xúc với bụi chứa Silic tự do.

* Biểu hiện lâm sàng của bệnh bụi phổi Silic:

• Khó thở khi gắng sức. Lúc đầu khó thở ít, sau tăng dần.
• Mệt, sút cân, ho, khạc đờm, đau ngực và có thể suy hô hấp.
• Đau ngực – hay gặp và hay đau vùng đáy phổi.
• Bệnh cấp tính cơn khó thở bắt đầu đột ngột, tiến triển nhanh, có thể có sốt và nguy cơ tử vong.

* Để phòng bệnh bụi phổi Silic cần áp dụng các biện pháp: 

• Về kỹ thuật: Tránh sản xuất trong điều kiện có tồn tại bụi Silic, thay thế các nguyên vật liệu phát sinh nhiều bụi chứa Silic bằng các nguyên vật liệu phát sinh ít bụi Silic, tăng độ ẩm nơi làm việc để giảm khả năng phát tán của bụi. Áp dụng chu trình sản xuất tự động, khép kín, thu bụi ngay khi phát sinh bằng hệ thống hút tại chỗ. Cách ly khu vực phát sinh bụi với các khu vực sản xuất khác. Tổ chức thời gian sản xuất, hợp lý… trang cấp phương tiện bảo vệ cá nhân đảm bảo ngăn bụi silic xâm nhập đường hô hấp cho tất cả người lao động.
• Về y tế: Định kì quan trắc môi trường lao động, thực hiện các nội dung quản lý sức khoẻ người lao động ngay từ ban đầu – khám bố trí việc làm – định kì khám sức khoẻ phát hiện bệnh nghề nghiệp cho người lao động tiếp xúc bụi silic, Tổ chức điều trị và khám bệnh nghề nghiệp định kì cho người lao động bị mắc bệnh bụi phổi silic…
• Về cá nhân người lao động: Hiểu và nắm được các nguy cơ mắc bệnh bụi phổi silic tại nơi làm việc để kịp thời phòng ngừa các tác động xấu đến sức khoẻ của bản thân và tuân thủ các quy định về an toàn – luôn mang phương tiện bảo vệ cá nhân khi làm việc…

Hãy đến với Bệnh viện Quốc tế Thái Nguyên để được phát hiện sớm bệnh bụi phổi silic:

Trên cơ sở những dấu hiệu lâm sàng, bác sĩ chuyên khoa bệnh nghề nghiệp sẽ thăm khám kỹ lưỡng, chỉ định thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán cho quý khách hàng có mắc bệnh bụi silic hay không, nếu mắc thì ở mức độ nào:

– Chẩn đoán hình ảnh phổi: Chụp X-quang phổi hoặc CT phổi sẽ giúp bác sĩ quan sát rõ hơn hình ảnh phổi, từ đó đánh giá mức độ tổn thương phổi cũng như xác định có bị bệnh hay không.

– Đo chức năng hô hấp.

– Xét nghiệm đờm để xác định bệnh lý khác có liên quan (Lao phổi).

Bệnh viện Quốc tế Thái Nguyên – địa chỉ y tế uy tín cung cấp các dịch vụ Khám sức khoẻ định kỳ và khám bệnh nghệ nghiệp:

– Hệ thống trang thiết bị hiện đại, đồng bộ.

– Đội ngũ chuyên gia, bác sĩ tâm huyết, giàu kinh nghiệm.

– Nhân viên hướng dẫn, tư vấn chu đáo, tận tình.

– Tư vấn sau khám chu đáo, chi tiết.

Inbox ngay để được tư vấn:

Hotline 1900 8035

Nhắn tin qua Fanpage: Bệnh viện Quốc tế Thái Nguyên

Nhắn tin trên Website: tnh.com.vn